Çeşme Yarımadası, sahip olduğu zengin deniz ekosistemleri ve biyolojik çeşitlilikle Türkiye’nin doğal güzelliklerinden biri olarak öne çıkıyor. Ancak, bu bölgenin deniz çevresi, artan insan faaliyetleri, kirlilik ve iklim değişikliği gibi etkenler nedeniyle ciddi tehditlerle karşı karşıyadır. Bu sorunlara dikkat çekmek ve sürdürülebilir çözümler üretmek amacıyla, 21 Ekim 2024 tarihinde Boyalık Beach Resort’ta düzenlenecek olan “Çeşme Yarımadası Deniz Çevresi Sorunları ve Çözümleri Çalıştayı” büyük bir önem taşıyor.
Bu çalıştay, Çeşme Belediye Başkanı Lal Denizli ve Türkiye Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk’ün açılış konuşmalarıyla başlayacak ve deniz ekosistemleri, biyolojik çeşitlilik, deniz memelileri, deniz kirliliği ve mavi ekonomi gibi konular üzerine uzmanlar tarafından sunumlar yapılacaktır.
Deniz Ekosistemleri ve Biyoçeşitlilik Üzerindeki Tehditler
Çalıştayın ilk oturumunda, Çeşme Yarımadası’ndaki deniz ekosisteminin nasıl değiştiği ve biyolojik çeşitliliğin nasıl etkilendiği üzerinde durulacaktır. Özellikle Posidonia deniz çayırları gibi önemli ekosistemlerin üzerindeki baskılar, bölgedeki yaşamın sürdürülebilirliği için hayati bir öneme sahiptir. Celal Bayar Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ergun Taşkın’ın yapacağı sunum, bu çayırların karşılaştığı tehditleri detaylı bir şekilde ele alacaktır.
Bunun yanı sıra, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Melih Ertan Çınar, kıyısal habitatların maruz kaldığı tehditleri irdeleyerek, insan faaliyetlerinin bu ekosistemler üzerindeki yıkıcı etkilerini gözler önüne serecektir. Yarımadanın kıyı bölgelerinde yaşayan deniz memelileri üzerine yapılacak sunum ise, İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Arda M. Tonay tarafından gerçekleştirilecektir.
Mavi Ekonomi ve Mavi Büyüme: Denizden Ekonomik Kalkınma Yöntemleri
İkinci oturumda ise mavi büyüme ve mavi ekonomi kavramları ele alınacaktır. İzmir Bölgesi’ndeki su ürünleri yetiştiriciliği, bölge ekonomisi için büyük bir potansiyel taşısa da, sürdürülebilir yöntemlerle yapılmadığında çevre üzerinde ciddi etkiler bırakabilmektedir. Bu konuda, İzmir Su Ürünleri Yetiştiriciliği Birliği Genel Sekreteri Demir Alpay, su ürünleri yetiştiriciliğinin bölgedeki önemini vurgulayacaktır. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Adnan Tokaç ise Çeşme Balıkçılığı ve mavi büyüme perspektiflerini değerlendirecektir.
Ayrıca, Pesca Turizminin sorunları ve geleceği konusu da bu oturumda ele alınacak. Çeşme Yarımadası’nda giderek popülerleşen pesca turizmi, deniz ekosistemini nasıl etkiliyor ve bu turizmin sürdürülebilirliği nasıl sağlanabilir gibi sorular üzerinde durulacaktır.
PROGRAM
09:00–09:30 Kayıt
09:30–10:00 AÇILIŞ KONUŞMALARI
Çeşme Belediye Başkanı – Lal DENİZLİ
TÜDAV Başkanı – Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK
Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü – Nadir USLU
Çeşme Kaymakamı – Mehmet MARAŞLI
1.Oturum: Çeşme Yarımadası Değişen Deniz Ekosistemi ve Biyoçeşitlilik
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK
10:00–10:15
Çeşme Adaları Posidonia Deniz Çayırları ve Üzerindeki Baskılar – Prof. Dr. Ergun TAŞKIN (Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi)
10:15–10:30
Çeşme Yarımadası Kıyısal Habitatları ve Üzerindeki Tehditler – Prof. Dr. Melih Ertan ÇINAR (Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi)
10:30–10:45
Karaburun – Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesinde Yapılan Çalışmalar – Doç. Dr. Onur GÜNALAL (İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi ve TÜDAV)
10:45–11:00
Çeşme Yarımadası Deniz Memelileri – Doç. Dr. Arda M. TONAY (İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi ve TÜDAV)
11:00–11:15
Çeşme Yarımadası Sünger Çeşitliliği ve Üzerindeki Tehditler – Dr. Alper EVÇEN (TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi)
11:15–11:30
Nesli Tehlike Altında Olan Bir Tür: Pina – Orhun HİSLİ (İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
11:30–12:00 SORU-CEVAP
12:00–13:30 ÖĞLEN YEMEĞİ
2. Oturum: Çeşme Yarımadasında Mavi Büyüme ve Mavi Ekonomiye İlişkin Güncel Durum
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Adnan TOKAÇ
13:30–13:45
İzmir Bölgesinde Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Önemi – Demir ALPAY (İzmir Su Ürünleri Yetiştiriciliği Birliği Genel Sekreteri)
13:45–14:00
Mavi Büyüme ve Çeşme Balıkçılığı – Prof. Dr. Adnan TOKAÇ (Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi)
14:00–14:15
Ildırı Körfezi (Ege Denizi, Türkiye) için Basık Yönetimi Çalışmasının (SCAIRM) Mekânsal Kümülatif Değerlendirmesi – Dr. Leyla TOLUN, Dr. Alper EVÇEN (TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi)
14:15–14:30
Çeşme Yarımadası Değişen Deniz Ekosisteminden Gözlemler – Erdinç ERGÜN (Derin Doğa Dalış Merkezi)
14:30–14:45
Çeşme Yarımadasında Pesca Turizmin Sorunları ve Geleceği – Berkan SÖNMEZ (Sönmez Denizcilik)
3. Oturum: Çeşme Yarımadası Deniz Ekosisteminde Kirlilik ve Kaynakları
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ülgen AYTAN
14:45–15:00
Çeşme Yarımadası Sirkülasyon Dinamiklerinin Kirlilik Taşınımı ve Akümülasyon Alanları ile İlişkisi – Prof. Dr. Murat GÜNDÜZ (Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü)
15:00–15:15
Çeşme Kıyılarının Kirlilik Durumunun Değerlendirilmesi – Doç. Dr. İbrahim TAN (TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi)
15:15–15:30
Çeşme Yarımadası Deniz Çevresinde Plastik Kirliliği ve Kaynakları – Prof. Dr. Ülgen AYTAN (RTEÜ Su Ürünleri Fakültesi ve TÜDAV)
15:30–15:45 SORU-CEVAP
15:45–16:00 KAHVE MOLASI
4.Oturum: Çeşme Yarımadası Çevre Koruma ve Farkındalık Faaliyetleri
Oturum Başkanı: Doç. Dr. İbrahim TAN
16:00–16:15
Çevre Koruma Bakışıyla Turizmin Çeşme Yarımadasına Etkileri ve Sonuçları – Orhan BELGE (Çeşme Otelciler Birliği)
16:15–16:30
Kent Konseyi Temiz Deniz Faaliyetleri – Dr. Ahmet GÜLER (Çeşme Kent Konseyi Başkanı)
16:30–16:45
Bir Açık Deniz Yüzücüsünün Gözünden Çeşme Yarımadasında Değişen Deniz Ekosistemi – Emre ERDOĞAN (Açık Deniz Yüzücüsü/Aktivist)
16:45–17:00
Denizanalarını İzlemede Vatandaş Bilimi Denizanası İzleme Programı – Ya Yakarsa? – Dr. İ. Destan ÖZTÜRK (İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü ve TÜDAV)
17:00–17:15 SORU-CEVAP
17:15–17:30 KAHVE MOLASI
17:30–18:30 KAPANIŞ PANELİ – TARTIŞMA ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Panel Başkanları: Lal Denizli – Prof. Dr. Ülgen AYTAN – Dr. Ahmet GÜLER – Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK
Deniz Kirliliği: Kaynaklar ve Çözüm Önerileri
Deniz kirliliği, Çeşme Yarımadası’nın en önemli sorunlarından biridir. Üçüncü oturumda, bu kirliliğin kaynakları ve etkileri üzerine konuşulacak. Plastik kirliliği, bu bölgede ciddi bir sorun haline gelmiş durumdadır. RTEÜ Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Ülgen Aytan, bölgedeki plastik kirliliğinin yayılma dinamiklerini ve bu kirliliğin deniz ekosistemi üzerindeki yıkıcı etkilerini paylaşacaktır. Ayrıca, Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’nden Prof. Dr. Murat Gündüz, Çeşme Yarımadası sirkülasyon dinamiklerinin kirlilik taşınımına olan etkisini irdeleyecektir.
Çevre Koruma ve Farkındalık Çalışmaları
Çeşme Yarımadası’nda çevre koruma ve farkındalık çalışmaları, deniz ekosisteminin korunması için büyük bir önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Çeşme Otelciler Birliği’nden Orhan Belge, bölgedeki turizm faaliyetlerinin deniz çevresi üzerindeki etkilerini tartışacaktır. Çeşme Kent Konseyi Başkanı Dr. Ahmet Güler ise kent konseyinin temiz deniz faaliyetleri ve bu faaliyetlerin sonuçları hakkında bilgi verecektir.
Son oturumda, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. İ. Destan Öztürk, Denizanalarını İzlemede Vatandaş Bilimi programı hakkında bilgi verecek ve denizanalarının artan nüfusunun bölge ekosistemine olan etkilerini açıklayacaktır. Ayrıca, açık deniz yüzücüsü ve aktivist Emre Erdoğan, bir sporcunun gözünden Çeşme Yarımadası’ndaki deniz ekosisteminin değişimini anlatacaktır.
